Potencjometr [RÓŻNE WARIANTY]

Montaż

Potencjometry w urządzeniach służą do regulowania danej wielkości. To, po jaki typ potencjometru sięgnąć zależy od układu w jakim się będzie znajdował. Czasami potrzebujemy dostroić urządzenie raz na jakiś czas, czasem potrzebujemy mieć możliwość częstej zmiany wielkości. W zależności od tego możemy podzielić potencjometry na:

• montażowe - stosuje się je w urządzeniach, gdzie potrzebujemy dostroić daną wielkość tylko raz lub raz na jakiś czas np. natężenie światła od jakiego ma włączać się oświetlenie w ogródku. Potencjometry takie charakteryzują się niewielkimi rozmiarami i przydatny jest śrubokręt do zmiany ich rezystancji.

• osiowe (obrotowe) - stosuje się je w układach, gdzie często chcemy doregulowywać daną wielkość np. do regulacji głośności w radiu. Charakteryzują się większymi rozmiarami i wystającym pokrętłem na które możemy umieścić gałkę.

Typ potencjometru

W zależności od ilości obrotów pokrętła potencjometry możemy podzielić na jednoobrotowe oraz wieloobrotowe (precyzyjne).
Potencjometry wieloobrotowe (precyzyjne) stosuje się tam, gdzie wymagana jest duża precyzja dostrojenia danej wielkości.

Rezystancja

Podstawowym parametrem potencjometrów jest ich rezystancja (opór).

Znamionowa wartość rezystancji potencjometrów oznacza opór pomiędzy dwoma skrajnymi wyprowadzeniami, niezależny od ustawienia pokrętła.
Kręcąc pokrętłem regulujemy opór pomiędzy środkowym a skrajnymi wyprowadzeniami, tak, że suma rezystancji pomiędzy środkowym a  jednym skrajnym wyprowadzeniem i środkowym a drugim skrajnym wyprowadzeniem równa jest wartości znamionowej.

W przypadku potencjometrów osiowych, jest ona nadrukowana na przodzie lub tyle obudowy.

Na potencjometrach montażowych określa się ją za pomocą kodu składającego się z trzech cyfr. Dwie pierwsze cyfry są cyframi znaczącymi, trzecia jest mnożnikiem. Wartość ta jest podawana w Omach [Ω]. Inaczej ujmując, do dwóch pierwszych cyfr dostawiamy tyle zer ile wynosi wartość cyfry 3.
Przykładowo, potencjometr z nadrukiem 103 ma opór o wartości 10kΩ (bo 103= 10 000Ω = 10kΩ).

Kanały

Potencjometry z jednym kanałem charakteryzują się jednym rzędem wyprowadzeń (trzy wyprowadzenia)
Potencjometry dwukanałowe (stereo) posiadają dwa rzędy wyprowadzeń. Ten typ potencjometrów stosuje się zazwyczaj do zastosowań audio.

Charakterystyka potencjometrów

Potencjometry dzielą się na liniowe i logarytmiczne.

W przypadku potencjometrów liniowych obracając pokrętłem, liniowo zmieniamy rezystancje pomiędzy środkowym a skrajnymi wyprowadzeniami. Przykładowo, jeżeli obrócimy pokrętło potencjometru liniowego do połowy rezystancja pomiędzy środkowym wyprowadzeniem a skrajnymi będzie równa połowie rezystancji znamionowej, a wraz z przekręcaniem pokrętła jego rezystancja rośnie lub maleje w sposób liniowy.

W przypadku potencjometrów o charakterystyce logarytmicznej przekręcając pokrętło, rezystancja pomiędzy wyprowadzeniami zmienia się w sposób logarytmiczny.
Potencjometry logarytmiczne stosuje się w urządzeniach audio do regulacji głośności ze względu na logarytmiczną charakterystykę naszych uszu.
Dlatego właśnie natężenie dźwięku podaje się w jednostce skali logarytmicznej - decybelach [dB].

Potencjometry liniowe są oznaczane za pomocą litery A. Potencjometry logarytmiczne za pomocą litery B. Oznaczenia te powinny być nadrukowane na przedniej części obudowy potencjometru tuż przed Rezystancją.

Uwaga! Należy jednak na te oznaczenia uważać, gdyż w Chinach stosuje się odwrotne oznaczenia (A oznacza potencjometr logarytmiczny, B zaś liniowy).
Dlatego, aby się upewnić należy zbadać taki potencjometr multimetrem.

Poniżej przedstawiamy charakterystyki potencjometrów, ukazujące jak zmienia się stosunek rezystancji (oś Y) do obrotu pokrętła (oś X).

Długość pokrętła

W sklepie Rezystore.pl dostępne są potencjometry osiowe o różnej długości pokrętła.
Najpopularniejsze są potencjometry o długości 15mm i 20mm.